Tytuł: The Third Indochina War. Conflict between China, Vietnam and Cambodia, 1972–79 (Trzecia wojna indochińska. Konflikt między Chinami, Wietnamem i Kambodżą)
Redakcja: Odd A. Westad, Sophie Quinn-Judge
Wydawnictwo: Routledge (2006)
Zazwyczaj za cezury czasowe III wojny indochińskiej uznaje się 1 maja 1975 rok i 23 października 1991, ale muszę przyznać, że zaproponowane przez autorów przesunięcie rozpoczęcia konfliktu na 1972 rok, kiedy doszło de facto do ostatecznego rozłamu między Hanoi i Pekinem, jest sensowne. Większy problem mam z uznaniem, że wojna chińsko-wietnamska 1979 roku zakończyła konflikt. Nie tylko dochodziło wciąż do utarczek na granicy chińsko-wietnamskiej, ale też Wietnamczycy walczyli z partyzantką Czerwonych Khmerów w Kambodży. Dopiero rozpad ZSRR i normalizacja relacji chińsko-wietnamskich pozwoliły na zakończenie wojny w Kambodży pod auspicjami ONZ.
Dzisiaj trudno uwierzyć, że Czerwoni Khmerzy byli wspierani przez Chińczyków i Amerykanów w latach 70. jako przeciwnicy Wietnamu, uznawanego za rosyjskiego satelitę. Ostatecznie Hanoi utraciła wpływy w Kambodży i Laosie, a Pekin zdominował w latach 90. obydwa te państwa. Nie stałoby się tak bez wsparcia Amerykanów. To jeden z paradoksów Zimnej Wojny.
Wracając do książki, to jedno z nielicznych kompleksowych omówień III wojny indochińskiej – przynajmniej do końca lat 70. Mogę tylko polecić, mimo że to zbiorówka.
